Męska niepłodność – co o niej wiemy?

Niepłodność jest zwykle złożoną kwestią, a jej przyczyny mogą leżeć po stronie obojga partnerów. U kobiet najczęstszym powodem są zaburzenia hormonalne wpływające na owulację, u mężczyzn natomiast obniżenie jakości nasienia. Warto wiedzieć, że niepłodność można skutecznie leczyć. Jak wygląda terapia, gdzie się zgłosić i od czego zacząć?

Problemy z poczęciem dziecka nierzadko mają charakter tymczasowy i są związane na przykład z nadmiernym stresem, okresowymi zaburzeniami hormonalnymi, czy infekcjami lub chorobami towarzyszącymi. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), niepłodność ma miejsce wtedy, gdy po upływie roku od aktywnych starań o dziecko, ciąża się nie pojawia. W takiej sytuacji należy zgłosić się do lekarza i wykonać badania, które pozwolą poznać przyczyny tego stanu (dotyczą one zwykle obojga partnerów). Kolejnym krokiem jest wdrożenie odpowiedniej terapii, którą zawsze dostosowuje się indywidualnie do konkretnego przypadku danej pary. Wskazaniem do wcześniejszej konsultacji medycznej są między innymi wiek kobiety (więcej niż 35 lat), niektóre choroby układu rozrodczego, a także problemy z poczęciem dziecka w przeszłości.

Diagnostykę i leczenie niepłodności prowadzi między innymi Gameta – klinika niepłodności w Warszawie oraz Kliniki Gameta w Łodzi, Kielcach, Gdyni i Bydgoszczy. W klinice pracuje interdyscyplinarny zespół lekarzy, dzięki czemu w jednym miejscu można poznać przyczyny niepłodności i wdrożyć leczenie (dotyczy to zarówno mężczyzny, jak i kobiety).

Jedną z najczęstszych przyczyn są nieprawidłowe parametry nasienia. Mogą one dotyczyć kilku aspektów:

• plemników w nasieniu jest za mało (mówimy wtedy o oligospermii),
• plemniki mają nieprawidłową budowę (teratozoospermia),
• plemniki mają nieprawidłową ruchliwość (astenozoospermia).

Współczesny styl życia sprzyja anomaliom nasienia. Parametry ejakulatu mogą obniżać takie czynniki jak nadmierny stres, nieodpowiednia dieta, brak ruchu, ekspozycja na toksyny oraz współistnienie innych chorób cywilizacyjnych (otyłość, cukrzyca).

Proces spermatogenezy (produkcji plemników) mogą też zaburzać żylaki powrózka nasiennego, które w dużym nasileniu zwiększają temperaturę w jądrach. Na obniżenie płodności wpływają także mechaniczne urazy jąder (będące na przykład wynikiem wypadku) lub powikłania po niektórych chorobach (takich jak przebyta w dzieciństwie świnka). Nie bez znaczenia są także infekcje bakteryjne lub grzybicze układu moczowo-płciowego.

Zdecydowanie rzadziej niż w przypadku kobiet, za problemy z poczęciem dziecka mogą odpowiadać nieprawidłowości hormonalne, związane z wydzielaniem na przykład testosteronu i innych androgenów (męskich hormonów, istotnych dla prokreacji).

Leczenie niepłodności jest uzależnione od ustalonych przyczyn problemu (stwierdzonych na podstawie badań lub zakładanych). Dlatego właśnie diagnostyka jest bardzo istotnym elementem każdego procesu. Badania diagnostyczne to między innymi USG narządów, badania krwi (w kierunku określenia stężenia hormonów lub wykrycia infekcji), seminogram (dokładne badanie parametrów nasienia) i inne, zlecone przez lekarza. Osobny zestaw badań dotyczy zwykle również partnerki.

Jeśli wykryte zostaną nieprawidłowe parametry nasienia, współcześnie możliwe jest ich poprawienie w laboratorium. Biotechnolog może na przykład poprawić ruch plemników, wyselekcjonować plemniki z całego ejakulatu), po czym wyselekcjonowane plemniki wprowadzić do dróg rodnych kobiety drogą dopochwową (używając w tym celu cienkiego cewnika). 

W określonych przypadkach lekarz może zaproponować a zabieg in vitro, czyli zapłodnienie pozaustrojowe (w warunkach laboratoryjnych) i transfer powstałego w ten sposób zarodka do macicy.

Współczesna medycyna pozwala leczyć niektóre zaburzenia i choroby jąder zaawansowanymi metodami mikrochirurgicznymi. Metody te są małoinwazyjne, bezpieczne i zwykle możliwe do przeprowadzenia w ramach tzw. chirurgii jednego dnia (nie wymagają hospitalizacji). Przykładami są:

• Ekstrakcja plemników z jąder metodą micro-TESE. To innowacyjna metoda dająca szansę na naturalne potomstwo nawet mężczyznom, u których zdiagnozowano całkowity brak plemników w nasieniu. Podczas zabiegu operator wyszukuje miejsca w kanalikach nasiennych, w których może dochodzić do spermatogenezy (produkcji plemników). Wyizolowane w ten sposób plemniki mogą być wykorzystane do zapłodnieniu metodą in vitro.
• Mikrochirurgiczne usuwanie żylaków powrózka nasiennego – mikronarzędzia wprowadza się z dostępu pachwinowego (przez niewielkie nacięcie na skórze). Pod kontrolą specjalnego mikroskopu, preparuje się i wydziela powiększone żyły, które następnie klipsuje lub podwiązuje się. To metoda małoinwazyjna, szybka i obarczona znikomym ryzykiem powikłań. Więcej o zabiegu przeczytasz na stronie kliniki leczenia niepłodności Gameta: żylaki powrózka nasiennego – leczenie. 

Artykuł sponsorowany