Komu i kiedy przysługuje renta rodzinna?

Najbliżsi członkowie rodziny mają prawo do pobierania części emerytury lub renty po zmarłym. Jest to tzw. renta rodzinna. Mówi się o niej niewiele, tymczasem na terenie północnego Mazowsza otrzymuje ją prawie 27 tysięcy osób.

Jeżeli w chwili śmierci zmarły pobierał emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub też spełniał wymagania, aby otrzymać te świadczenia, najbliżsi członkowie rodziny spełniający ustawowe wymagania otrzymają po nim rentę rodzinną. To nie wszystko, ponieważ przysługuje ona także po osobie, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Do obliczenia wysokości renty rodzinnej punktem wyjścia jest oczywiście świadczenie, które przysługiwałoby zmarłemu. ZUS bada uprawnienia do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych i ustala to, które będzie najkorzystniejsze finansowo. Urząd korzysta przy tym z posiadanej dokumentacji, którą uzupełnia w miarę potrzeby także wszystko to, co zostało złożone przez rodzinę wraz z wnioskiem o rentę rodzinną. Następnie wysokość renty dostosowuje się do liczby osób uprawnionych do jej pobierania: 85% świadczenia dla jednej osoby uprawnionej, 90% dla dwóch oraz 95% świadczenia dla trzech i więcej osób uprawnionych, przy czym wszystkim przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą dzieli się pomiędzy nich w równych częściach. Jeżeli więc renta rodzinna będzie wypłacana np. dwóm osobom, to otrzymają one po 45% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.

Głównymi adresatami przepisów dot. renty rodzinnej są dzieci oraz owdowiali małżonkowie. W przypadku tych pierwszych, tj. dzieci własnych, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobionych, świadczenie przysługuje do ukończenia 16 lat. Po osiągnięciu tego wieku pobieranie renty jest możliwe aż do ukończenia 25 lat, ale pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole (lub do zakończenia ostatniego roku studiów, jeżeli dziecko osiągnęło wtedy 25 lat). Prawo do renty przysługuje także bez względu na wiek, jeżeli dziecko stało się całkowicie niezdolne do pracy do ukończenia 16 lat  lub do ukończenia 25 lat w czasie nauki w szkole. Tymczasem wdowa lub wdowiec ma prawo do renty rodzinnej jeżeli w chwili śmierci spełnili jeden z warunków, na które składają się: ukończenie 50 lat, niezdolność do pracy lub wychowywanie co najmniej jednego z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym. Renta przysługuje także jeżeli warunek dotyczący wieku lub niezdolności do pracy wdowa lub wdowiec spełni w czasie do 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania ww. dzieci.

Możliwość pobierania renty rodzinnej, przy spełnieniu określonych kryteriów, mają także m.in. wnuki, rodzeństwo, rozwiedziony małżonek oraz rodzice. Więcej informacji o świadczeniu znajdą Państwo na stronie www.zus.pl oraz w każdej placówce ZUS.

autor: Piotr Olewiński