Ekshumacja ludzkich szczątków w Ciechanowie [zdjęcia]

Dziś (26 października) przy kościele parafii św. Tekli (klasztorek) w Ciechanowie, mieszczącym się przy ul. Augustiańskiej, prowadzone były prace ekshumacyjne. Odkryto kilka ludzkich szczątków, a to dopiero początek.

Wykop został wykonany tuż przy wejściu do miejscowego kościoła. Jest głęboki na około 1,5 metra, przy szerokości kilku, a długości kilkunastu metrów. Najpierw koparka zdjęła wierzchnią warstwę, a potem robotnicy kopali przy użyciu szpadli. Po tym, jak się zachowywali widać było, że nie pierwszy raz się tym zajmują.

Wykopaliskami zajmowali się pracownicy polskiej firmy na zlecenie Niemieckiego Związku Ludowego Opieki nad Grobami Wojennymi. Nie zjawili się oni tu przypadkowo. Pojawili się tu między innymi dzięki aktywności ciechanowskiego miłośnika lokalnej historii, Janusza Witczaka. To on wyszperał w archiwum, że w sąsiedztwie kościoła w czasie II Wojny Światowej Niemieccy okupanci utworzyli cmentarz. Uznał, że trzeba wreszcie z tym zrobić. 

O tym, że w czasie okupacji znajdował się tu cmentarz, ciechanowianie doskonale wiedzieli. Niektórzy byli tego świadkami, ale tuż po wojnie cmentarz został zatarty. Zbyt świeże były wspomnienia dotyczące tego, czego Polacy doświadczyli z rąk hitlerowskich okupantów w czasie wojny, żeby ktokolwiek przejął się zniknięciem niemieckich krzyży.

Od tego czasu minęło jednak kilkadziesiąt lat. - Każdy człowiek ma prawo do godnego pochówku, nawet jeśli popełnił przestępstwo wojenne na terenie Polski – uważa Janusz Witczak, miłośnik lokalnej historii, który szperając w archiwum doszukał się tego, że przy kościele jest ulokowany wojenny niemiecki cmentarz. Twierdzi, że tego typu kwestie regulują przepisy obowiązujace u nas już od 1933 roku. 

Nasz rozmówca zwraca uwagę, że w Ciechanowie od dawna wszystkie groby niemieckie uległy zatarciu. - Stało się to jednak jedynie nad powierzchnią ziemi, gdzie zwykle stały jedynie krzyże. Same pochówki wciąż zostały zachowane. W tej chwili odnaleziony został cmentarz, którzy znajdował się przy klasztorku. Zabezpieczał on przede wszystkim potrzeby szpitala polowego, który w czasie II wojny światowej znajdował się w obecnym budynku szkoły przy ul. Orylskiej. Żołnierze którzy tam trafiali, często pochodzili z frontu wschodniego. Jeśli zmarli, byli chowani przy tym kościele. Odbywało się to z honorami wojskowymi, czego dowodzą zdjęcia z epoki. Groby te zostały po II wojnie zniszczone – przekonuje ciechanowianin.

Dodaje, że prowadzone prace mają na celu odkopanie szczątków niemieckich żołnierzy i przeniesienie ich pod cmentarz pod Puławami. Tam znajduje się niemiecki cmentarz wojenny, do którego trafiają szczątki niemieckich żołnierzy z całej Polski.

- A jaki jest twój udział w tej sprawie? – pytamy Janusza Witczaka. - Byłem inicjatorem tego, żeby ta ekshumacja się odbyła. Na podstawie tego, co mi się udało ustalić, materiały zostały przekazane stronie niemieckiej. Sprawa zatoczyła duże koło i doszło do tego, że dziś (26 października) pojawiła się fachowa ekipa z Gdyni. Prace są wykonywane za zezwoleniem zarówno właściciela terenu, księdza proboszcza, jak i konserwatora zabytków. Prace prowadzone są pod nadzorem archeologicznym, zgodnie z zasadami sztuki archeologicznej – twierdzi Janusz Witczak.

Dodaje, że pochowani zostali tu żołnierze, którzy napadli na nasz kraj i na kilka lat zamienili życie naszych rodaków w wojenny koszmar. - Najistotniejsze jest jednak to, że spoczywają tu ludzie. I chyba nie godzi się, żebyśmy spacerowali po ludzkich szczątkach – komentuje nasz rozmówca.

Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi działa jako organizacja społeczeństwa obywatelskiego na zlecenie niemieckiego Bundestagu i rządu federalnego. Wypełnia zatem obowiązki państwa i całego społeczeństwa, przy czym działania te w dalszym ciągu są finansowane w przeważającym stopniu ze środków prywatnych.

W ocenie Janusza Witczaka, ludzkich szczątków na tym terenie może być nawet kilkadziesiąt. Prace idą szybko i sprawnie, ale na razie trudno powiedzieć, kiedy się zakończą.

Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi zapewnia, że działa z pokojowych pobudek. - Przyszłość naszego kraju – Niemiec, jest ściśle związana z przyszłością Europy. Przyszłość będzie mogła przyjąć odpowiedni kształt tylko wtedy, gdy ludzie będą rozumieć siebie nawzajem, gdy konflikty rozwiązywane będą bez użycia przemocy, gdy zapewniony będzie pokój między narodami. Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi czuje się głęboko zobowiązany do podejmowania działań prowadzących do osiągnięcia tego celu – czytamy w oświadczeniu Niemieckiego Związku Ludowego Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge), wydanego kilka lat temu podczas zgromadzenia w Getyndze (Niemcy).

Choć od II wojny światowej minęło tyle lat, niestety nie wszystko zostało uregulowane między narodami Polskimi i Niemieckimi. Nadal otwarta pozostaje kwestia reparacji wojennych za zniszczenia dokonane przez hitlerowców. Jak już pisaliśmy na ten temat, obecny rząd domaga się zapłaty dużej kwoty, która choć w części pokryłaby straty materialne, jakie ponieśliśmy jako kraj, z powodu hitlerowskiej okupacji.