Godne naśladowania czy do kitu. Ciechanowianin promuje klasyczną architekturę

Ciechanowianin Grzegorz Kęsik, wykładowca Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, jest jednym z założycieli mającej siedzibę w Ciechanowie fundacji, strony i profilu na Fb, które promują klasyczną architekturę. Chciał w ten sposób pokazywać godne naśladowania przykłady rekonstrukcji i odbudów polskich zabytków, ale także te, które niestety doprowadziły do zniszczenia zabytkowej substancji.

Jako przykład niewłaściwego podejścia do odbudowy Grzegorz Kęsik wskazuje rodzinny Ciechanów. Brakuje dokładnych planów czy rysunków, jak miejscowy zamek wyglądał w przeszłości. Na pewno nie było w nim jednak nowoczesnego pawilonu, do którego budowy użyto dużej ilości metalu i szkła. Do tego podniesiono część dziedzińca, z którego zerwano późnogotycki bruk. Położono go ponownie, ale już na dwóch poziomach. Zmiany spowodowały, w jego ocenie, że obniżono zabytkowe walory zamku. Przez te zabiegi nie został on wpisany na listę Pomników Historii, a miałby szansę się na niej znaleźć, gdyby nie częściowa odbudowa w nowoczesnej formie. Jego zdaniem problemem jest to, że turyści odwiedzający zabytkowe obiekty oczekują obecnie coraz większej ilości rozrywki. Próba przypodobania się tym oczekiwaniom powoduje, że po przebudowie dawne zabytki straszą swoim wyglądem lub wyglądają karykaturalnie.

Pomysł na profil na Facebooku o nazwie "Rekonstrukcje i odbudowy", który ma już ponad 28 tysięcy obserwujących, pojawił się w kontekście rewitalizacji i odbudów zamków - nie tylko Ciechanowa (Grzegorz Kęsik poświęcił temu tematowi książkę), ale także i innych, a stopniowo tematyka objęła także inne zabytki, a w końcu także zupełnie nową architekturę. Profil istnieje od 2016 roku. Grzegorz Kęsik założył go wspólnie z Krzysztofem Czyżem, Łukasz Trojanowski dołączył do nich nieco później.

- Z Krzysztofem poznałem się jeszcze w czasie sporu o rewitalizację zamku w Ciechanowie (zbierał on wtedy podpisy w Irlandii przeciwko rewitalizacji - mieszka tam zresztą do dziś). Łukasz mieszka w Gdyni, ja w Ciechanowie - Fundacja RiO (powstała w 2020 r.) ma siedzibę w Ciechanowie, chociaż każdy z członków zarządu mieszka gdzie indziej – wyjaśnia Grzegorz Kęsik.

Dodaje, że na profilu i na stronie na Fb o tej samej nazwie postawili na promocję architektury tradycyjnej - zarówno klasycznej, narodowej, jak i regionalnej. Na stronie rekonstrukcjeiodbudowy.pl jest obecnie prawie 600 wpisów (przenoszonych tam z profilu FB) - są tam przeniesione pojedyncze posty z lat 2016-2019 oraz pełne roczniki postów od 2020 r. do dziś.

- Warto też wspomnieć, że nasza fundacja, profil i strona Rekonstrukcje i Odbudowy przez wiele lat wypełniały w naszym kraju istotną lukę, związaną z krytyką modernizmu i promocją tradycyjnej architektury, zanim jeszcze powstała polska "odnoga" ogólnoeuropejskiego ruchu Arkitekturupproret (Architectural Uprising), zapoczątkowanego w Szwecji. W Polsce ruch ten funkcjonuje obecnie pod nazwą Architektoniczna Rewolta. Wciąż ma on jednak charakter nieformalny – dodaje Grzegorz Kęsik.

Najważniejszym pomysłem Fundacji, której jest on jednym z założycieli, jest utworzenie w Sokołówku (gm. Ciechanów) Szkoły Architektury Tradycyjnej. Na razie pomysł jest w sferze planów, bo jego realizacja wiązałaby się ze sporymi wydatkami. Jako alternatywną lokalizację szkoły fundacja wskazuje potencjalnemu inwestorowi prywatną działkę na ul. Augustiańskiej w Ciechanowie.