Ciechanów ma plan walki z energetycznym ubóstwem

Na zlecenie władz Ciechanowa po raz pierwszy przygotowano dokument, którego celem są „działania i zadania zmierzające do minimalizowania negatywnych skutków ubóstwa energetycznego na poziom i jakość życia” w mieście. Program zawarty został w 8 punktach. Jeden z nich przewiduje utworzenie stanowiska ekodoradcy.

Ubóstwo energetyczne to zjawisko, które polega na doświadczeniu przez określone osoby i grupy trudności w zaspokojeniu podstawowych potrzeb energetycznych za rozsądną cenę. Na ubóstwo energetyczne składa się brak możliwości zaspokojenia komfortu termicznego i zaopatrzenia w energię niezbędnych sprzętów.

Definicja terminu ubóstwa energetycznego znalazła się w ustawie o dodatku osłonowym z 17 grudnia 2021 roku. Zgodnie z nią oznacza ona sytuację, w której gospodarstwo domowe prowadzone przez jedną osobę lub przez kilka osób wspólnie w samodzielnym lokalu mieszkalnym lub w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, w którym nie jest wykonywana działalność gospodarcza, nie może zapewnić sobie wystarczającego poziomu ciepła (zimą), chłodu (latem) i energii elektrycznej do zasilania urządzeń i do oświetlenia.

Dodatkowo dla spełnienia warunków uznania, że dane gospodarstwo domowe dotknięte jest tego rodzaju ubóstwem, łącznie muszą być spełnione następujące warunki: osiąganie niskich dochodów, ponoszenie wysokich wydatków na cele energetyczne, zamieszkiwanie w lokalu lub w budynku o niskiej efektywności energetycznej.

Ubóstwo energetyczne niekoniecznie musi iść w parze z ubóstwem ekonomicznym, choć zwykle ma to miejsce. Wśród powodów, które decydują o dotknięciu danej osoby czy osób ubóstwem energetycznym, wymienia się: złą sytuację finansową,bardzo niską efektywność energetyczną zamieszkiwanych domów czy mieszkań, zły stan techniczny domów czy mieszkań, stosowanie starych pieców i innych źródeł ciepła, korzystanie z nieenergooszczędnych urządzeń domowych i sprzętów, problemy z rozsądnym gospodarowaniem energią elektryczną i z jej oszczędzaniem.

W celu realizacji planu walki z ubóstwem energetycznym w latach 2023-2027 Gmina Miejska Ciechanów planuje podjąć następujące działania /zadania (cytujemy dokument przygotowany na zlecenie władz miasta):

1. Kontynuacja i rozwój polityki wsparcia społecznego. W tym zwłaszcza w zakresie: a) opieki nad osobami starszymi, b) wsparcie osób z niepełnosprawnościami, c) wsparcie rodzin wielodzietnych oraz osób samotnie wychowujących dziecko/ci, d) aktywizacja osób bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo poprzez organizację prac społecznie użytecznych oraz współpracę z publicznymi służbami zatrudnienia w trakcie pracy socjalnej, e) wsparcie finansowe dla osób ubogich oraz zagrożonych ubóstwem energetycznym, f) wsparcie edukacyjne w zakresie gospodarowania zasobami finansowymi.

2. Utworzenie stanowiska ekodoradcy, który będzie m.in.: a) rozpoznawał potrzeby, doradzał i wspierał mieszkańców gminy w zakresie wymiany nieefektywnych źródeł ciepła, termomodernizacji oraz montażu OZE, b) monitorował stan inwentaryzacji źródeł ciepła oraz aktualizował bazę danych, c) przeprowadzał badania i aktualizował diagnozę ubóstwa energetycznego, d) brał udział w kontrolach palenisk, e) współpracował z MOPS w zakresie wsparcia mieszkańców, u których występuje ubóstwo energetyczne bądź są nim zagrożeni, f) rozpoznawał potrzeby w zakresie zapotrzebowania na wsparcie finansowe w aspekcie kosztów ogrzewania i wydatków na energię elektryczną, g) wspierał mieszkańców w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, h) promował i sprawozdawał działania z zakresu ochrony powietrza.

3. Aktualizacja założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Miejskiej Ciechanów.

Głównym celem dokumentu jest dostarczenie interesariuszom informacji, analiz i rekomendacji w zakresie zaopatrzenia miasta w poszczególne nośniki energii. Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. Dokument zawiera: - ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, - przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, - możliwość wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem OZE i kogeneracji, - możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, - zakres współpracy z innymi gminami.

4. Pozyskiwanie i pomoc mieszkańcom w pozyskiwaniu środków zewnętrznych na inwestycje w infrastrukturę energetyczną, w tym realizacja inwestycji o charakterze parasolowym, wspierających modernizację infrastruktury energetycznej w gospodarstwach domowych będących w dyspozycji m.in.: a) Programu „Czyste Powietrze”, b) Fundusze Europejskie, c) NFOŚiGW, d) WFOŚiGW.

5. Promocja dobrych praktyk i edukacja w zakresie efektywnego wykorzystania energii w gospodarstwach domowych a) Działania będą prowadzone w zakresie edukacji szkolnej oraz nieformalnej, w tym w Parku Nauki Torus, promocji dobrych praktyk na stronie miasta Ciechanów www.umciechanow.pl, poprzez lokalne media, imprezy integracyjne, organizowane akcje ekologiczne.

6. Pozyskiwanie przez gminę partnerów i współpraca w zakresie dążenia ku samowystarczalności energetycznej gminy a) Osiągnięcie samowystarczalności gminy, zarówno w zakresie instytucji publicznych, jak również indywidualnych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw przyczyni się do odwrócenia negatywnych transferów finansowych, związanych z koniecznością wydatkowania środków na zakup energii czy paliw.

7. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz mieszkalnych znajdujących się w zasobach gminy a) Podnoszenie efektywności energetycznej budynków jest jednym z podstawowych wyzwań stojących przed samorządem. Wymiana nieefektywnych źródeł ciepła str. 21 jest logicznym elementem przy przeprowadzaniu kompleksowej termomodernizacji.

8. Wspieranie i realizacja inwestycji w odnawialne źródła energii na terenie gminy.