Anemia - czym jest, przyczyny, objawy, leczenie

Anemia to patologiczny stan organizmu, w którym dochodzi do szeregu zaburzeń, a przede wszystkim do tkanek dostarczana jest niewystarczająca ilość tlenu. Rozpoznanie wczesnego stadium niedokrwistości jest kluczowe w niwelowaniu skutków i objawów, jakie są wywołane obniżeniem parametrów czerwonokrwinkowych.

Anemia – czym jest?

Anemia określana jest jako zespół objawów chorobowych, wynikających ze spadku stężenia hemoglobiny poniżej norm właściwych dla płci, wieku i stanu fizjologicznego. Anemia jest diagnozowana, kiedy stężenie hemoglobiny wynosi:

•     u kobiet < 12 g/dl;
•     u kobiet ciężarnych < 11 g/dl;
•     u mężczyzn < 13 g/dl. 

Zwykle obserwowany jest także spadek liczby erytrocytów oraz wartości hematokrytu. Mechanizmem kompensacyjnym przy niedokrwistości jest wzmożona erytropoeza (namnażanie i różnicowanie erytrocytów), regulowana przez wydzielanie erytropoetyny. Do podstawowej funkcji erytrocytów jest transport tlenu do wszystkich tkanek organizmu i odbiór dwutlenku węgla. Przyłączenie zarówno tlenu, jak i dwutlenku węgla do erytrocytów jest możliwe dzięki zawartej w czerwonych krwinkach hemoglobinie. Konsekwencją niskich parametrów czerwonokrwinkowych jest niedotlenienie tkanek, przez co dochodzi do zaburzeń funkcjonowania organizmu.

Objawy anemii:

•     Osłabienie organizmu, zmęczenie, senność w ciągu dnia;
•     Zaburzenia koncentracji;
•     Tachykardia – przyspieszone bicie serca;
•     Duszność, bóle i zawroty głowy;
•     Bladość skóry i błon śluzowych.

Przyczyny anemii 

Anemia nie jest chorobą samą w sobie, jednak daje objawy, które są wynikiem patologicznego stanu organizmu wynikającego z niedokrwistości. U podłoża anemii może leżeć wiele schorzeń i zaburzeń, których rozpoznanie umożliwia podjęcie właściwego leczenia.

Anemię można podzielić ze względu na mechanizmy jej powstawania. 

• Niedokrwistość pokrwotoczna jest wywołana intensywnym krwawieniem. Przyczyna krwotoku może być różna. Często jest to wynik urazu lub nadmiernych krwawień menstruacyjnych, szczególnie przy obecności mięśniaków. Bardzo niebezpieczne są krwawienia powstałe na którymkolwiek odcinku przewodu pokarmowego, gdyż przyczyną w tej sytuacji mogą być wrzody żołądka lub choroba nowotworowa. Przewlekłe krwawienia powodują anemię powstałą w wyniku niedoboru żelaza. 
• Anemia z niedoboru żelaza może być konsekwencją niedoborowej diety, ubogiej w źródła żelaza hemowego. Dotyczy to wegan i wegetarian, a także osób cierpiących na choroby o podłożu psychicznym przede wszystkim anoreksję i bulimię. Inną przyczyną anemii tego typu jest zaburzone wchłanianie żelaza np. po operacji resekcji żołądka, obecności pasożytów przewodu pokarmowego, celiakii. Dodatkowo ten rodzaj niedokrwistości może być spowodowany przewlekłą, niezdiagnozowaną utratą krwi (nowotwory, krwawienia do przewodu pokarmowego). 
• Anemia spowodowana niedoborem witaminy B12 również może wynikać z nieumiejętnie skonstruowanej diety, szczególnie u osób, które wykluczają z diety mięso, podroby i ryby. Obniżony poziom B12 występuje często u osób z mutacją genu MTHFR, u cukrzyków przyjmujących metforminę, w chorobach trzustki oraz u chorych na nieswoiste zapalenie jelit.
• Anemia wywołana niedoborem kwasu foliowego, podobnie jak w przypadku żelaza i witaminy B12 ten rodzaj anemii może wynikać ze źle zbilansowanej diety i zaburzeń wchłaniania. 
• Anemia hemolityczna spowodowana jest nieprawidłową budową erytrocytów i przedwczesny ich rozpadem. 
• Niedokrwistość aplastyczna to proces autoimmunologiczny skierowany na macierzyste komórki krwiotwórcze, który prowadzi do uszkodzenia szpiku.  

Leczenie anemii 

Leczenie anemii powinno być poprzedzone diagnostyką, na podstawie której można ustalić kierunek terapii. Choroby, w których objawem towarzyszącym jest anemia, należy leczyć lub wprowadzić w remisję. Jeżeli niedokrwistość wywołana jest krwotokiem, należy w pierwszej kolejności zahamować krwawienie i o ile zachodzi taka potrzeba, zlecić przetaczanie koncentratu czerwonych krwinek. W przypadku niedokrwistości będącej wynikiem niedoborów należy podać preparaty podnoszące poziom niedoborowego parametru. 

Materiał partnera