Łysienie androgenowe u kobiet i mężczyzn – jak je rozpoznać i leczyć?

Łysienie androgenowe to najczęstsza przyczyna wypadania włosów zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Szacuje się, że dotyka ono około 70% mężczyzn i 40% kobiet w różnym stopniu nasilenia. Choć problem ten częściej kojarzony jest z panami, coraz więcej kobiet zauważa u siebie przerzedzenie włosów i osłabienie fryzury.

Mechanizm łysienia androgenowego jest związany z działaniem dihydrotestosteronu (DHT) – hormonu, który osłabia mieszki włosowe, prowadząc do ich stopniowego zaniku. Proces ten postępuje stopniowo, a jego objawy różnią się u kobiet i mężczyzn. Podczas gdy u panów charakterystyczne są zakola i łysienie na czubku głowy, u pań problem objawia się równomiernym przerzedzeniem i poszerzonym przedziałkiem.

Łysienie androgenowe to schorzenie o podłożu hormonalnym i genetycznym, które stopniowo prowadzi do osłabienia i zaniku mieszków włosowych. Proces ten dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet, jednak jego mechanizm działania i przebieg mogą się nieco różnić.

Rola hormonów – wpływ androgenów na mieszki włosowe

Głównym winowajcą łysienia androgenowego jest dihydrotestosteron (DHT) – pochodna testosteronu. Hormon ten przyczynia się do miniaturyzacji mieszków włosowych, co prowadzi do ich stopniowego osłabienia i zanikania. Włosy stają się coraz cieńsze, krótsze i jaśniejsze, aż w końcu przestają odrastać.

U mężczyzn poziom testosteronu jest wyższy niż u kobiet, dlatego proces łysienia androgenowego przebiega u nich szybciej i bardziej agresywnie. Kobiety również produkują androgeny, ale w mniejszych ilościach, dlatego przerzedzenie włosów zwykle nie prowadzi do całkowitej utraty owłosienia na określonych obszarach głowy.

Czynniki genetyczne – czy łysienie jest dziedziczne?

Genetyka odgrywa ważną rolę w rozwoju łysienia androgenowego. Jeśli w rodzinie występują przypadki łysienia u rodziców lub dziadków, istnieje duże prawdopodobieństwo, że problem pojawi się również u kolejnych pokoleń.

Dziedziczenie podatności na łysienie nie jest związane wyłącznie z linią ojcowską – geny odpowiedzialne za łysienie androgenowe mogą być przekazywane zarówno przez ojca, jak i matkę. Badania wskazują, że szczególnie istotne są geny związane z receptorami androgenowymi, które determinują wrażliwość mieszków włosowych na DHT.

Wpływ stylu życia, diety i stresu

Choć główną przyczyną łysienia androgenowego są hormony i geny, to niektóre czynniki środowiskowe mogą przyspieszać jego postęp lub nasilać objawy.

• Nieodpowiednia dieta – niedobory żelaza, cynku, biotyny oraz witamin z grupy B mogą osłabiać włosy i przyspieszać ich wypadanie.
• Przewlekły stres – wysoki poziom kortyzolu (hormonu stresu) może zaburzać równowagę hormonalną i prowadzić do nasilonego wypadania włosów.
• Nieprawidłowa pielęgnacja – częste stosowanie agresywnych środków do stylizacji, nadmierne prostowanie, rozjaśnianie czy ciasne upięcia mogą osłabiać strukturę włosów i prowadzić do ich łamania.

Choroby i zaburzenia hormonalne a łysienie androgenowe

Niektóre schorzenia mogą nasilać łysienie androgenowe, zwłaszcza u kobiet. Do najczęstszych należą:

• Zespół policystycznych jajników (PCOS) – schorzenie to wiąże się z nadmiarem androgenów w organizmie, co może powodować przerzedzenie włosów na głowie i jednocześnie ich nadmierny wzrost w innych partiach ciała.
• Choroby tarczycy – niedoczynność lub nadczynność tarczycy może prowadzić do zaburzeń cyklu wzrostu włosów i ich nadmiernego wypadania.
• Menopauza – w okresie menopauzy spada poziom estrogenów, które przeciwdziałają działaniu DHT, co może skutkować nasileniem łysienia u kobiet.

Łysienie androgenowe rozwija się stopniowo i często początkowo jest niezauważalne. Proces wypadania włosów przebiega inaczej u mężczyzn i kobiet, co wynika z różnic w gospodarce hormonalnej oraz budowie mieszków włosowych.

Objawy łysienia androgenowego u mężczyzn

Łysienie androgenowe u mężczyzn ma charakterystyczny przebieg, który został sklasyfikowany w tzw. skali Norwooda-Hamiltona. Objawia się ono według określonego wzorca:

1. Pojawienie się zakoli – pierwszym objawem jest cofanie się linii włosów na skroniach, co prowadzi do powstawania charakterystycznych zakoli.
2. Przerzedzenie włosów na czubku głowy (tonsurze) – w kolejnym etapie włosy zaczynają wypadać na szczycie głowy, tworząc widoczne przerzedzenie.
3. Łączenie się zakoli z łysiejącym czubkiem – w bardziej zaawansowanych stadiach łysienia obszary pozbawione włosów zaczynają się łączyć, co prowadzi do wyraźnego cofnięcia linii włosów i powstania tzw. "podkowy".
4. Całkowita utrata włosów na górnej części głowy – w najbardziej zaawansowanym etapie włosy pozostają jedynie po bokach głowy i z tyłu, co jest typowym obrazem łysienia androgenowego u mężczyzn.

Tempo postępowania łysienia androgenowego zależy od predyspozycji genetycznych oraz poziomu dihydrotestosteronu (DHT). U niektórych mężczyzn proces ten może rozpocząć się już w wieku 20-25 lat, u innych dopiero po 40. roku życia.

Objawy łysienia androgenowego u kobiet

Łysienie androgenowe u kobiet ma inny przebieg niż u mężczyzn. W przeciwieństwie do nich, kobiety rzadko doświadczają całkowitej utraty włosów – problem objawia się raczej jako ogólne przerzedzenie. Klasyfikację tego typu łysienia określa skala Ludwiga.

Najczęstsze objawy to:

1. Poszerzenie przedziałka – pierwszym sygnałem jest stopniowe przerzedzenie włosów wzdłuż przedziałka na środku głowy.
2. Rozlane przerzedzenie na czubku głowy – włosy stają się cieńsze i rzadsze w górnej części głowy, jednak nie dochodzi do całkowitej utraty owłosienia.
3. Zachowana linia czołowa – w przeciwieństwie do mężczyzn, kobiety rzadko doświadczają cofania się linii włosów na skroniach.
4. Osłabienie i łamliwość włosów – włosy stają się cienkie, słabe i bardziej podatne na uszkodzenia.

Łysienie androgenowe u kobiet może pojawić się w różnym wieku, ale często nasila się po menopauzie, gdy spada poziom estrogenów, które naturalnie chronią mieszki włosowe przed działaniem DHT.

Łysienie androgenowe jest procesem postępującym, ale istnieją skuteczne metody, które mogą zahamować jego rozwój, a w niektórych przypadkach nawet przywrócić częściowy odrost włosów. Wybór odpowiedniego leczenia zależy od stopnia zaawansowania problemu, indywidualnych predyspozycji pacjenta oraz jego oczekiwań co do efektów terapii.

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne polega na stosowaniu preparatów doustnych i miejscowych, które mają na celu zahamowanie działania dihydrotestosteronu (DHT) oraz pobudzenie wzrostu włosów. W terapii łysienia androgenowego najczęściej stosuje się:

• Inhibitory DHT – hamują enzym odpowiedzialny za przekształcanie testosteronu w DHT, co spowalnia miniaturyzację mieszków włosowych.
• Preparaty stymulujące wzrost włosów – stosowane miejscowo, poprawiają ukrwienie skóry głowy i wydłużają fazę wzrostu włosa.
• Leki hormonalne dla kobiet – w przypadku kobiet z zaburzeniami hormonalnymi stosuje się niekiedy terapie oparte na antyandrogenach.

Leczenie farmakologiczne wymaga systematycznego stosowania, a efekty widoczne są po kilku miesiącach. Warto pamiętać, że w przypadku przerwania terapii problem może powrócić.

Zabiegi medycyny estetycznej

Nowoczesne zabiegi wspomagające leczenie łysienia androgenowego koncentrują się na pobudzaniu mieszków włosowych i poprawie ukrwienia skóry głowy. Do najpopularniejszych metod należą:

• Mezoterapia skóry głowy – polega na wstrzykiwaniu koktajli odżywczych, które stymulują wzrost włosów i wzmacniają cebulki.
• Terapia osoczem bogatopłytkowym (PRP) – wykorzystuje własne osocze pacjenta, bogate w czynniki wzrostu, które pobudzają regenerację mieszków włosowych.
• Laseroterapia niskoenergetyczna (LLLT) – specjalne lasery stymulują mikrokrążenie i metabolizm komórek włosowych, co może spowolnić proces łysienia.

Zabiegi te są często stosowane jako uzupełnienie terapii farmakologicznej.

Transplantacja włosów

W zaawansowanych przypadkach, gdy inne metody nie przynoszą oczekiwanych efektów, skutecznym rozwiązaniem może być przeszczep włosów. Współczesne techniki transplantacji pozwalają na naturalny efekt i minimalne blizny. Najczęściej stosowane metody to:

• FUE (Follicular Unit Extraction) – polega na pobraniu pojedynczych mieszków włosowych i ich przeszczepieniu w miejsca dotknięte łysieniem.
• FUT (Follicular Unit Transplantation) – metoda polegająca na pobraniu paska skóry z owłosionej części głowy i podzieleniu go na pojedyncze jednostki przeszczepiane w łysiejące obszary.

Przeszczep włosów daje trwałe efekty, ale wymaga odpowiednich warunków i dobrej kondycji obszaru dawczego.

Jeśli zmagasz się z problemem nadmiernego wypadania włosów, skontaktuj się z lekarzem lub trychologiem, aby zatrzymać rozwój problemu!

Artykuł sponsorowany