Berberyna – naturalny alkaloid o szerokim spektrum właściwości

Berberyna to żółty, roślinny alkaloid występujący m.in. w korzeniach Berberis vulgaris (berberys), Coptis chinensis (goldthread) czy Hydrastis canadensis (goldenseal). Stosowana od wieków w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedzie, dziś przeżywa rozkwit zainteresowania naukowców i lekarzy na całym świecie. Poniżej przedstawiamy korzyści i zagrożenia związane z jej suplementacją. Odwołujemy się do kilku kluczowych badań naukowych. W tekście znajdziesz również wybrane ciekawostki dotyczące berberyny.

Korzyści ze stosowania berberyny

1. Obniżenie poziomu glukozy we krwi
W randomizowanym badaniu Yin i wsp. z 2008 r. u pacjentów z cukrzycą typu 2 suplementacja berberyną przez 3 miesiące obniżyła średnią glikemię na czczo o około 20%¹.

2. Poprawa profilu lipidowego
Kong i współpracownicy (2004) wykazali, że codzienne przyjmowanie berberyny przez 12 tygodni istotnie obniżyło stężenie cholesterolu LDL o średnio 25% oraz trójglicerydów o 35%².

3. Wsparcie odchudzania i metabolizmu
Meta-analiza Cicero i Baggioso (2016) objęła 14 badań klinicznych. Wyciągnięto wniosek, że berberyna pomaga redukować masę ciała, obwód talii oraz poprawiać wskaźnik HOMA-IR (insulinooporność)³.

4. Działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające
Prace Zhang et al. (2015) dowodzą, że berberyna hamuje aktywację NF-κB – kluczowego czynnika zapalnego. Może to chronić przed uszkodzeniem komórek w chorobach przewlekłych⁴.

5. Aktywność przeciwbakteryjna i przeciwgrzybicza
W badaniu Sun i wsp. berberyna wykazała zdolność do hamowania wzrostu Staphylococcus aureus i Candida albicans. Ma to znaczenie przy infekcjach skórnych i błon śluzowych⁵.

Zagrożenia i działania niepożądane

1. Dolegliwości żołądkowo-jelitowe
Najczęściej zgłaszane to biegunka, zaparcia, wzdęcia i skurcze brzucha. Zwykle ustępują po zmniejszeniu porcji lub przyjmowaniu suplementów diety z berberyną wraz z posiłkiem.

2. Interakcje z lekami
– Berberyna hamuje enzymy CYP3A4 i transporter P-gp, co może zwiększać stężenie niektórych leków (np. statyn, warfaryny).
– Przed łączeniem z farmakoterapią należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.

3. Niska biodostępność
Suche ekstrakty berberyny charakteryzują się biodostępnością poniżej 1%. Niektóre preparaty stosują formy fosforanowe lub technologie liposomalne, by poprawić wchłanianie.

4. Ryzyko u ciężarnych i dzieci
Brak wystarczających badań bezpieczeństwa u kobiet w ciąży, karmiących oraz u dzieci. Nadmierne ilości mogą prowadzić do zaburzeń rytmu serca lub obniżenia ciśnienia.

5. Potencjalne niedociśnienie
W wysokich porcjach (powyżej 1 500 mg/dobę) berberyna obniża ciśnienie tętnicze. Jest to korzystne u nadciśnieniowców, ale niebezpieczne przy jednoczesnym stosowaniu leków hipotensyjnych.

Ciekawostki o berberynie

• Tradycyjna medycyna: stosowana od ponad 2 000 lat w Chinach do leczenia biegunek i stanów zapalnych.

• Barwnik: żółta barwa berberyny była wykorzystywana jako naturalny barwnik tkanin.

• Fluorescencja: pod światłem UV berberyna wyraźnie fluorescuje zielono-żółtym światłem.

• Alkaloid „wielozadaniowy”: badania skupiają się dziś na modulacji mikrobiomu jelitowego.

• Roślinne źródła: berberyna występuje też w innych gatunkach, m.in. Mahonia aquifolium (mahonia pospolita) i Hydrastis canadensis (hydrastra kanadyjska).

Podsumowanie

Berberyna to obiecujący suplement diety. Niemniej jej niska biodostępność i możliwe interakcje z lekami wymagają ostrożności. Zalecane porcje zwykle mieszczą się w przedziale 500–1 500 mg dziennie, podzielone na 2–3 porcje, najlepiej przy posiłkach. Zawsze warto skonsultować suplementację z lekarzem, zwłaszcza przy przewlekłych schorzeniach lub przyjmowaniu leków na stałe.

Bibliografia

1. Yin J. i wsp. „Efficacy of berberine in patients with type 2 diabetes mellitus.” Metabolism. 2008.

2. Kong W. i wsp. „Berberine is a novel cholesterol-lowering drug working through a unique mechanism.” Nat Med. 2004.

3. Cicero A.F.G., Baggioso F. „A systematic review and meta-analysis of the metabolic effects of berberine.” Phytother Res. 2016.

4. Zhang Q. i wsp. „Anti-inflammatory mechanisms of berberine in cardiovascular diseases.” Eur J Pharmacol. 2015.

5. Sun D. i wsp. „Antimicrobial activity of berberine against clinical bacterial and fungal isolates.” J Ethnopharmacol. 2012.

Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety. Suplement diety nie ma właściwości leczniczych.

Artykuł sponsorowany